حضرت آیت الله العظمی محمد اسحاق فیاض مرجع تقلید شیعیان در پاسخ به سوالی پیرامون شبهاتی که بعضاً از سوی برخی از افراد درباره میراث تشیع و برخی دعاها و زیارت ها مطرح می شود، تاکید کردند که مذهب تشیع به واسطه تلاش علما و مراجع عظام شیعه، دوران طلایی خود را سپری می کند.
آیت الله فیاض در این پاسخ بیان کرده است: عصر کنونی به برکت تلاش های علمای شیعه و فداکاری های مراجع عظام دین در جهت حفظ استقلال حوزه علمیه، اعتدال مذهب و سلامت آن از افکار افراطی و تکفیری، عصر طلایی شیعیان محسوب می شود.
براساس این گزارش، متن سوال مذکور و پاسخ این مرجع تقلید شیعیان به شرح زیر است:
متن سوال:
عده ای هستند که در مورد دعای توسل، زیارت عاشورا، حدیث کساء، وجود حضرت رقیه (سلام الله علیها)، شهادت امام هادی علیه السلام، برخی وقایع مشهور کربلا و مواردی از این دست، شبهاتی را بین مردم مطرح می کنند و مدعی می شوند که در میراث ما مسائلی وجود دارد که باید ما شیعیان پیش از آنکه مخالفان در مورد آنها بر ما پیشی بگیرند، نسبت به حذف آنها اقدام کنیم در حالی که این شیوه آنها ممکن است باعث شود برخی از مردم در استواری مذهب، استحکام مبانی آن و روش علما برای پاکسازی آن از خرافات دچار شک و تردید شوند؛ لذا دیدگاه حضرت آیت الله فیاض (حفظه الله) در مورد اهتمام شیعیان به دعای توسل، زیارت عاشورا، احیای شهادت امام هادی و حضرت رقیه سلام الله علیهما چیست و توصیه ایشان برای چنین افراد ضعیف النفسی که به جای طرح مباحث مذکور نزد افراد متخصص حوزه علمیه، مبادرت به ایجاد شک و تردید بین عموم مردم می کنند، چیست؟
پاسخ حضرت آیت الله العظمی فیاض به شرح زیر است:
در مورد زیارت عاشورای امام حسین (ع)- جانم فدایشان- و اهمیت آن، روایات زیادی نقل شده و در برخی از آنها آمده است که زیارت عاشورا واجب است و این روایات آن قدر زیاد است که به حد تواتر اجمالی رسیده و مقتضای آنها این است که هر زیارت عاشورایی اعم از کوچک و بزرگ صحیح و معتبر است چه آنکه این زیارت اشکال مختلفی دارد و هر کدام از آنها از حیث زیارت عاشورا بودن، معتبر است چه مشتمل بر لعن باشد و چه نباشد. بنابراین هر کس در این زیارت و صحت آن دچار تردید شود، قطعا یا این روایات را نمی بیند یا خود را به جهالت زده و یا معاند است.
اما در مورد حدیث کساء باید گفت که این حدیث را پیشینیان ما نظیر کلینی، صدوق، شیخ طوسی، کتاب کامل الزیارات و نظیر آن به نقل از ائمه اطهار علیهم السلام نقل کرده اند و کثرت نقل آن به حدی رسیده است که می توان درباره صدور حدیث کسا از ائمه اطهار علیهم السلام اطمینان حاصل کرد بنابراین در هر صورت هیچ شبهه ای در صحت حدیث کساء وجود ندارد.
علاوه براین، گروه زیادی از اهل سنت نیز این حدیث را روایت کرده اند که از آن میان می توان به سخنان ترمذی در کتاب سنن ترمذی اشاره کرد که آورده است: این حدیث حدیثی صحیح است و ابن تیمه نیز آن را روایت کرده و از صحت آن سخن به میان آورده است.
اما دعای توسل را علامه مجلسی در کتاب «بحارالانوار» به نقل از برخی کتب پیشینیان ذکر کرده است ولی علمای متقدم و محدث در کتب خود با این دعا نپرداخته اند.
خلاصه کلام اینکه: دعای توسل در سند خاصی اثبات نشده است اما تردیدی وجود ندارد که مطالب و مضامین موجود در آن قوی و مشتمل بر سخنان ائمه اطهار علیهم السلام است و هرکس که این دعا را با رجا، آرامش، تضرع و توجه قلبی به سوی خداوند متعال بخواند و طلب مغفرت، اجر، ثواب، سعادت و ناامیدی از غیر از خداوند بخواند، به مقتضای اخبار من بلغ، خداوند متعال اجر، پاداش و سعادت مورد نظر را به او اعطا می کند چرا که چنین اخباری از نظر شرع صحیح و ثابت است و در همین اخبار خداوند متعال به بندگان خود وعده داده که اگر امر مستحب یا دعایی را با رجای مترتب بر ثواب بخواند، خداوند این ثواب را به او اعطا می کند اگرچه این مستحب یا دعا در سند خاصی ثابت نشده باشد. لذا در بین علمای مشهور ما بنا بر این موضوع گذاشته شده است که استحباب بسیاری از مستحبات اعم از دعا و غیره، با سند خاص ثابت نشده اما با اخبار من بلغ، ثابت شده است.
اما وجود حضرت رقیه(سلام الله علیها) و شهادت امام هادی علیه السلام بین شیعیان معروف و مشهور است و جای هیچ گونه شبهه ای در آن وجود ندارد و علاوه بر این در کتب تاریخ نیز ذکر شده است و در مورد ادعای مبنی بر اینکه در میراث ما مباحثی هست که باید حذف شود، نیز باید گفت که چنین ادعاهایی حتی شدیدتر از آن در هر دوره از زمان حتی در عصر ائمه اطهار علیهم السلام هم وجود داشته و به حدی رسیده است که برای نام گذاری شیعیان از کلماتی نظیر روافض و غالیان استفاده کرده اند.
اما در این عصر که عصر طلایی شیعیان محسوب می شود، علما و فقهای بزرگ و مراجع عظام ما از زمان شیخ طوسی (قدس سره) برای حفظ جایگاه حوزه علمیه، استقلال و عدم وابستگی آن به دولت و احزاب سیاسی در طول تاریخ و قرون گذشته، همه نوع مصیبت، سختی و دشواری و فداکاری را به جان خریدند و فقر و گرسنگی را تحمل کردند در حالی که حتی یک دینار و درهم از هیچ یک از دولت های وقت قبول نکردند و در پرتو همین نکته طلایی یعنی استقلال حوزه علمیه علما و مراجع عظام ما، اعتدال مذهب، میانه روی و سلامت آن از افکار افراطی و منحرف و تکفیری و تروریستی و کشت و کشتار را حفظ کردند و به همین دلیل مذهب تشیع امروز در دنیا تبلور یافته و به مذهب معتدلی تبدیل شده که هیچ گونه تروریسم، تکفیر، و قتل در آن راه ندارد. این از یک طرف، از طرف دیگر ویژگی بارز علمای شیعه نسبت به علمای اهل سنت این است که علمای اهل سنت کارمندان دولت هستند و همانند دیگر کارمندان دولتی به شمار می روند و مانند سایر کارمندان نمی توانند با امر و نهی های دولت مخالفت کنند در حالی که علمای شیعه از دولت مستقل هستند و هیچ گونه ارتباطی با آن ندارند. بنابراین علمای شیعه نزد مردم ودولت دارای وقار و جایگاه عظیمی هستند و از همین رهگذر است که عکس دیگر مناطق، دولت به دیدار علمای شیعه در بیوتشان می رود.
نتیجه این است که مذهب شیعه دارای اصولی است که نمی توان از آن تخطی کرد اما اینکه افرادی بدون سند علیه برخی زیارت ها یا برخی ادعیه و شعایر حسینی سخن بگویند، افرادی هستند که به دین و مذهب اهمیتی نمی دهند و از هیچ گونه فرهنگ، عقل و علمی برخوردار نیستند و ما رودرو شدن با چنین افرادی را جایز نمی دانیم چرا که باطل با یاد نکردن از بین می رود و یاد کردنش سبب احیا و انتشارش می شود و در جایگاه حوزه عملیه هم نیست که به مسائلی پاسخ دهد که باعث ترویج چنین افرادی می گردد. در حالی که قضیه امام حسین(ع) به یک واقعه جهانی تبدیل شده که فقط به شیعیان اختصاص ندارد و سال به سال بیشتر و بیشتر در جهان گسترش می یابد و اما انتقاد برخی از افراد غرض ورز و یا افراد جاهل و افرادی که دین و عقل ندارند در این خصوص بی ارزش است و حوزه معتقد است که قضیه اربعین امام حسین(ع) به یک رویداد جهانی تبدیل شده است که مسلمان و غیرمسلمان در آن شرکت می کنند. علاوه بر این، بی توجهی به سخنان شاذی که از گوشه و کنار صادر می شود، باعث از بین رفتن آن سخنان می گردد و برای پاسخ به این سوال به همین مقدار نمادین کفایت می کنیم.
در پایان از خداوند عزوجل مسئلت می کنیم که با لطف و کرم خویش این بیماری کشنده را از همه انسان ها، مسلمانان و بویژه مؤمنان دور گرداند که او چه خوب مولی و چه خوب یاوری است.
محمد اسحاق الفیاض
