اسلام‌ستیزی در جهان مدرن و محبوبیت روز افزون پیامبر خاتم (ص)/نویسنده: آیت پیمان

محبوبیت پیامبر اسلام (ص) در جهان مدرن، پدیده‌ای پیچیده و چندبعدی است که ریشه در عوامل گوناگونی دارد. این محبوبیت تنها محدود به مسلمانان نیست، بلکه بسیاری از غیرمسلمانان و روشنفکران نیز با دیده احترام و حتی علاقه به او می‌نگرند.

در ادامه، مهم‌ترین دلایل این محبوبیت در عصر حاضر را بررسی می‌کنیم:

۱. شخصیت استثنایی و الگوی اخلاقی بی‌بدیل
مهم‌ترین دلیل محبوبیت پیامبر (ص)، شخصیت منحصربه‌فرد اوست. تاریخ‌نویسان—چه مسلمان و چه غیرمسلمان—همواره بر ویژگی‌های اخلاقی بی‌نظیر او تأکید کرده‌اند:
*صداقت و امانتداری (الصادق الامین):* حتی پیش از بعثت، مخالفانش او را با این لقب می‌شناختند و اموال خود را نزد او به امانت می‌گذاشتند.
*مهربانی و رحمت:* قرآن کریم او را «رَحْمَةً لِّلْعَالَمِین» (رحمتی برای همه جهانیان) معرفی می‌کند. رفتار او با کودکان، یتیمان، زنان، حیوانات و حتی دشمنانش، سرشار از مهر و گذشت بود. عفو عمومی او پس از فتح مکه، نمونه‌ای بی‌نظیر در تاریخ بشر است.
*سادگی و فروتنی:* با وجود دستیابی به قدرت مطلق، زندگی‌ای بسیار ساده داشت، خودش کارهای شخصی‌اش را انجام می‌داد و هرگز خود را برتر از دیگران نمی‌دانست.

در دنیای مدرن که فقدان الگوهای اخلاقی اصیل به بحرانی فراگیر تبدیل شده، شخصیت پیامبر اسلام برای بسیاری الگویی جذاب و الهام‌بخش است.

۲. تأکید بر علم و خردورزی
پیامبر اسلام (ص) از بزرگ‌ترین مشوقان علم و دانش در تاریخ بشر به شمار می‌رود.
* حدیث مشهور «اُطْلُبُوا العِلْمَ وَلَوْ بِالصِّین» (دانش بجویید، حتی اگر در چین باشد)، نشان‌دهنده جایگاه رفیع علم از دیدگاه اوست.
*تأسیس تمدن اسلامی:* فرمان‌های او بود که مسلمانان را به ترجمه و توسعه علوم یونانی، ایرانی و هندی ترغیب کرد و پایه‌های تمدن درخشان اسلامی را بنیان نهاد.

در عصر اطلاعات و دانش، این تأکید بر خرد و علم‌آموزی برای انسان مدرن بسیار ارزشمند و قابل احترام است.

۳. عدالت اجتماعی و برابری
پیامبر اسلام (ص) مصلحی اجتماعی بود که ساختار طبقاتی ظالمانه جامعه عربستان را درهم شکست.
*برابری نژادی و قومی:* در خطبه معروف حجةالوداع فرمود: «هیچ عربی بر عجم و هیچ سفیدی بر سیاهی برتری ندارد، مگر به تقوا». این سخن در ۱۴۰۰ سال پیش، انقلابی بود و امروزه نیز شعار اصلی جنبش‌های عدالت‌خواهانه است.
* *حقوق زنان:* او برای زنان حقوقی تعریف کرد که در آن زمان بی‌سابقه بود؛ از جمله حق مالکیت، حق ارث، حق رأی در بیعت و حق آموزش. او دختران را که در جامعه جاهلی زنده به گور می‌شدند، گرامی داشت.

این آموزه‌ها برای نسل امروز که دغدغه برابری و عدالت دارد، بسیار جذاب و پیشرو است.

۴. پاسخگویی به پرسش‌های وجودی بشر
آموزه‌های پیامبر اسلام (ص) به بنیادی‌ترین پرسش‌های بشر پاسخ می‌گوید:
* هدف از زندگی چیست؟ (عبادت و آبادانی زمین)
* چه اتفاقی پس از مرگ می‌افتد؟ (معاد و حسابروزی)
* رابطه انسان با خدا چگونه است؟ (رابطه‌ای مستقیم و بی‌واسطه)

در دنیای مدرن که بسیاری با پوچ‌انگاری (Nihilism) و احساس بی‌هدفی دست به گریبان هستند، این پاسخ‌های قاطع و امیدبخش، برای بسیاری آرامش‌بخش است.

۵. محبوبیت از مسیر هنر و فرهنگ
*ذکر نام در اشعار و مدایح (نعت):* در بسیاری از فرهنگ‌های اسلامی، شاعران و خوانندگان با سرودن اشعاری زیبا در وصف پیامبر، عشق خود را به او نشان می‌دهند. این هنر، احساسات میلیون‌ها نفر را برمی‌انگیزد.
*داستان‌های اخلاقی از زندگی او (سیره):* روایت‌های مربوط به مهربانی، عدالت و سخاوت او از طریق کتاب‌ها، برنامه‌های تلویزیونی و شبکه‌های اجتماعی به‌طور گسترده منتشر می‌شود و دل‌ها را مجذوب خود می‌کند.

۶. جهان‌شمولی و پایداری آموزه‌ها
دین اسلام که پیامبر (ص) آورد، دینی جهان‌شمول است و خود را محدود به یک قوم یا نژاد خاص نمی‌کند. آموزه‌های اخلاقی و اجتماعی آن برای همه انسان‌ها در هر زمان و مکانی قابل اجرا و سودمند است. این پایداری و جهان‌شمولی، سبب جذب افراد از فرهنگ‌های مختلف به سوی او شده است.

نتیجه‌گیری

محبوبیت پیامبر اسلام (ص) در جهان مدرن، پدیده‌ای تصادفی نیست، بلکه نتیجه مستقیم شخصیت بی‌نظیر، آموزه‌های عقلانی و اخلاق جهان‌شمول و پیام امیدبخش او برای بشریت است. در دنیایی که با مادی‌گرایی افراطی، احساس بی‌هدفی و بحران الگوهای اخلاقی دست‌وپنجه نرم می‌کند، پیامبر اسلام به عنوان نماد مهربانی، عدالت، خرد و معنویت، برای میلیاردها نفر الهام‌بخش و محبوب باقی مانده است.

این محبوبیت تنها حسی نوستالژیک یا مذهبی نیست، بلکه ارتباطی زنده و پویا با فردی است که راه‌حلی برای چالش‌های فردی و اجتماعی انسان در هر عصری—از جمله عصر حاضر—ارائه می‌دهد.

— ششم ربیع الاول۱۴۴۷، قم .