• خانه
  • مقالات
  • گفتگو
  • دیدگاه
  • بازتاب
  • اخبار
    • اخبار ادیان و مذاهب
    • اخبار دین پژوهی
    • اخبار علمی فرهنگی
    • اخبار موسسه
  • تماس باما
  • درباره ما
  • خانه
  • مقالات
  • گفتگو
  • دیدگاه
  • بازتاب
  • اخبار
    • اخبار ادیان و مذاهب
    • اخبار دین پژوهی
    • اخبار علمی فرهنگی
    • اخبار موسسه
  • تماس باما
  • درباره ما
Home دیدگاه

عفاف و حجاب؛ تمایز مفهومی و چالش‌های حکمرانی فرهنگی

عبدالحسین خسروپناه

30 شهریور, 1404
در دیدگاه
0
عفاف و حجاب؛ تمایز مفهومی و چالش‌های حکمرانی فرهنگی

شبکه اجتهاد: مباحث دینی بسیار دقیق است؛ بد فهمی و بی‌دقتی در مفاهیم و واژه‌های فقهی و اخلاقی و اعتقادی می‌تواند به فرهنگ دینی آسیب بزند. در ضمن انسان نباید با نظر شخصی و غیر علمی نظر دهد و منابع قرآن و سنت و منابع عالمان وارسته را باید مطالعه دقیق کرد و سپس نظر داد.

حاصل منابع اسلامی در خصوص عفت و حجاب این است:

عفت و حجاب نه مترادفند و نه مصداق واحدی الزاما دارند هر چند می‌توانند مصداق واحدی داشته باشند یا نداشته باشند و حتی لازم و ملزوم عقلی یا عرفی نیستند. هر چند بی‌شک، حجابی که زاییده حیا باشد عامل مهمی برای عفاف و خویشتن داری در شهوت در برابر نامحرم خواهد بود.

به عبارت دیگر آنچه زمینه درونی عفاف است، حیا می‌باشد و حجاب به عنوان یک عامل فردی و اجتماعی به همراه حیا، زمینه ساز مهمی برای عفاف فردی و اجتماعی است. عزیزان دقت کنند بین زمینه سازی با لازم و ملزوم یا ترادف، تفاوت جدی وجود دارد.

حجاب عبارت از پوشش شرعی است. عفت یک فضیلت درونی و اخلاقی و حالتی در نفس انسانی به معنای پاکدامنی و خویشتن داری در برابر غلبه شهوات در انجام محرمات است که ظهور خارجی دارد. بنابراین زنی که در برابر مرد نامحرم پاکدامنی ورزد عفیف نامیده می شود گاهی در کنار عفت جنسی از عفت زبانی و عفت مالی هم سخن گفته شده است.

به عبارت دیگر عفت جنسی یعنی شهوت در کنترل نفس عاقله و مطمئنه قرار گرفتن و حد وسط و اعتدال بین شره و خمودگی است.

عفت در قرآن دو بار به معنای عفت مالی و دو بار به معنای عفت جنسی بکار رفته است. جالب در آیه ۶۰ سوره نور زنان سالمند مکلف به رعایت حجاب نشدند، ولی به رعایت عفاف و عدم تبرج مکلف شده‌اند.

حال که معلوم شد عفاف و حجاب دو مقوله متفاوت است، پس بی‌شک در خصوص این دو مقوله، دو نوع حکمرانی فرهنگی می‌طلبد.

بنابراین وقتی جامعه گرفتار بی‌حجابی است ولی عمده زنان بی‌حجاب، عفیف هستند؛ حکمرانی فرهنگی اقتضا می‌کند سیاستگذاری و تنظیم‌گری و راهبری و نظارت را بر بی‌حجابی متمرکز شود و حجاب با مقوله عفاف خلط نشود.

متاسفانه عده‌ای دلسوزانه مرتب این دو مقوله را کنار هم و مترادف بیان می‌کنند که هم باعث بی‌تدبیری فرهنگی و ضعف حکمرانی فرهنگی می‌شود وهم وضعیت جامعه در امر حجاب، بدتر خواهد شد.

نکته مهم دیگر اینکه جمعی از دلسوزان امر حجاب، فن‌آورانه با طرح‌های بیت الزهرا، نیلوفرانه، بی‌نهایت و… توفیقات خوبی بدست آوردند.

ای کاش آنان‌ که فقط نقد می‌کنند و بیانیه می‌دهند و حاشیه نویسی می‌کنند، به صورت میدانی با روش‌های درست به عقلانیت‌سازی حجاب بپردازند تا دختران امروزی باورمند به سوی حجاب بروند.

دقت کنیم دختران امروز با دختران دیروز تفاوت اساسی دارند. دختران دیروز بیشتر متاثر از سنت‌های خانوادگی و بومی و اجتماعی بودند، اما زیست جهان دختران امروز تا حدودی سنت گریز گاه سنت ستیزند و باید مقوله‌ها را برای آنها، عقلانی سازی کنیم.

این سخن کمترین شامل دختران و نوه‌های من و شما هم می‌شود. دیگر نمی‌توان با ادبیات دیروز با دختران امروز سخن گفت و نتیجه گرفت.والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته

برچسب ها: حجابخسرو شاهیشبکه اجتهاد

مرتبط نوشته ها

جهانى شدن و چگونگىِ سير از كثرت به وحدت
دیدگاه

جهانى شدن و چگونگىِ سير از كثرت به وحدت

5 مهر, 1404
نقش رویکرد سیاسی امام خمینی در ارتقاء شیوه اجتهاد حوزوی
دیدگاه

نقش رویکرد سیاسی امام خمینی در ارتقاء شیوه اجتهاد حوزوی

31 شهریور, 1404
فقدان سیره متشرّعه و نقش آن در استنباط
دیدگاه

فقدان سیره متشرّعه و نقش آن در استنباط

23 شهریور, 1404
هزار و پانصد سال تابش نور نبوی
دیدگاه

هزار و پانصد سال تابش نور نبوی

23 شهریور, 1404
یادداشت های حزین بعد از اربعین/نوشته دکتر آیت پیمان
اخبار علمی فرهنگی

یادداشت های حزین بعد از اربعین/نوشته دکتر آیت پیمان

8 شهریور, 1404
فقها با مردم‌گرایی، گزاره‌های فقهی را به هنجار اجتماعی تبدیل کرده‌اند/حجت‌الاسلام والمسلمین محسن الویری
دیدگاه

فقها با مردم‌گرایی، گزاره‌های فقهی را به هنجار اجتماعی تبدیل کرده‌اند/حجت‌الاسلام والمسلمین محسن الویری

8 شهریور, 1404
نوشته‌ی بعدی
معمار جامعه: طرح محمد (ص) برای دنیای از هم گسیخته ما

معمار جامعه: طرح محمد (ص) برای دنیای از هم گسیخته ما

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

آخرین مطالب

نكته هايى درباره جهانى شدن

نكته هايى درباره جهانى شدن

12 مهر, 1404
دين و فرهنگ بر پايه متون باستانى ايرانى

دين و فرهنگ بر پايه متون باستانى ايرانى

10 مهر, 1404
دین و فرهنگ

دین و فرهنگ

10 مهر, 1404
مناسبات دین و فرهنگ در جامعه ایران

مناسبات دین و فرهنگ در جامعه ایران

7 مهر, 1404
بارگذاری بیشتر
دبيرخانه دين‌پژوهان كشور با هدف تعميق، توسعه و ترويج پژوهش‌هاي ديني، بهينه‌كردن اطلاع رسانى، پشتيبانى از مراكز دين‌پژوهى و پژوهشگران ديني، فعاليت می کند. اين دبيرخانه از نظر تشكيلات و سازماندهي در ابتدا تحت پوشش و حمايت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و سپس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات قرار گرفت و در ادامه کار با پيشنهاد دبير شورای برنامه‌ريزی دين‌پژوهان و موافقت مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، به عنوان مؤسسه‌ای غيردولتی و غيرانتفاعی به ثبت رسيد.
 
دفتر مركزى در قم
نشاني: قم ، بلوار ۴۵ متری عماریاسر ، بین کوچه ۴ و ۶ ، مجمع جهانی شیعه شناسی ، دبيرخانه دين‌پژوهان
تلفن : ۳۷۷۱۳۷۷۳ ـ ۰۲۵
آدرس سایت:
www.dinpajoohan.com

پست الکترونيک:
info@dinpajoohan.com

 

نقل مطلب با ذکر منبع آزاد است.

کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به دبیرخانه دین پژوهان کشور می باشد.